Bel ağrısı, ağrıma, acıma, yanma veya batma şeklinde, keskin veya künt hissediliyor olabilir. Yeri bazı durumlarda noktasal olarak belirlenebilirken, bazı durumlarda dağınık ve yeri tam tespit edilemez şekildedir. Hafif veya ağır olabilir, iniş çıkışlar sergileyebilir.
Ağrı, kemik, kıkırdak, kas, eklem kapsülü, bağ, disk veya damar kaynaklı olabilir, ve her zaman kesin sebep ortaya konulamayabilir. Bazı durumlarda altta yatan ana ağrı sebebi ortadan kalktığı halde bir kez uyarılmış olan sinir uçlarının sinyal göndermeye devam etmesi nedeniyle ağrı sebat edebilir. Stresin de bel ağrılarının sebebinde önemli bir yer tutması kaynağın tespit edilmesini zorlaştırabilir.
Bel ağrısı, hangi dokudan kaynaklanırsa kaynaklansın, ilgili dokular yer değiştirerek veya genişleyip kalınlaşarak sinirler üzerinde bası yapar hale gelir ise bacak ağrısı, uyuşması, ısınması ve idrar kaçırma gibi problemleri beraberinde getirebilir.
6 haftadan kısa süredir var olan ağrılardır. Belirli bir aktivite veya kaza sonrası başlayabileceği gibi, aktiviteden tamamen bağımsız da olabilir. İnsanların %80’i yaşamları boyunca en az 1 kez ciddi bir bel ağrısı atağı geçirirler. Çoğu zaman ağrı, kendiliğinden azalır. Yarıya yakını 2 hafta içerisinde tamamen iyileşecektir. 6 haftada ise kişilerin %80'inde bel ağrısı tamamen geçer. Bir kez ciddi bel ağrısı yaşayan kişilerin %30’u tekrarlayan bir atak / ataklar geçirecek veya kronik ağrı yaşayacaktır.
3 aydan uzun süredir var olan bel ağrılarıdır. Var olan doku irritasyonu, ortamdaki sinir uçlarını uyararak ağrı yapar. Vücudun verdiği tepki ile gelişen yangı (inflamasyon) ve şişlik de ağrıya katkıda bulunabilir. Genel olarak bölgeye olan kan akımı ve oksijenlenme de azalmıştır.
Bu durum ağrıyı oluşturan bölgedeki zararlı atıkların da atılmasını zorlaştırmaktadır. Uygun terapiyi belirlemek için olası ağrı kaynakları titizlikle araştırılmalıdır.
Genellikle, günlük aktivitelerden kaçınmak, yatarak vakit geçirmek gerektiğine inanılır. Fakat özellikle akut ağrılarda ‘tolere edilebildiği ölçüde’ aktif kalmak önerilmektedir. Aktivitenin devamı, kan akımını hızlandırır, inflamasyonu ve kas gerginliğini azaltır.
Yürüme gibi basit kardio çalışmaları sonrasında genelde kişiler kendilerini daha iyi hissettiklerini ifade ederler. Ağırlık kaldırma, yarışmalı ve kontakt sporlar gibi aktivitelerden ise kaçınılmalıdır.
Soğuk veya sıcak uygulama değişik durumlarda faydalı olacaktır. Sıcak uygulama kasların gevşemesini de artırabilir. Fakat bu uygulamaların uzun dönemli iyileşmeye olan katkıları tam olarak gösterilememiştir.
Yaralanmalar
Omurga kırıkları en sık olarak omurganın en hareketli bölgesi olan 12. sırt omuru ve 1. bel omurunun birleşim bölgesinde oluşur. Genç kişilerde genel olarak yüksekten düşme, trafik kazası, ateşli silah yaralanması gibi yüksek enerjili yaralanmalar nedeniyle ortaya çıkarken, kemik yoğunluğu azalmış yaşlı kişilerde ise düşük enerjili travmalar sonrasında bile görülebilir.
Sıklıkla sadece omurganın ön kısmı etkilenir ve çökme kırığı olarak tabir edilir. Omurganın orta ve arka kısımlarının da kırılması patlama kırığı olarak bilinir ve kırılan parçaların omurilik üzerine baskı yapması nedeniyle kısmi veya tam felce neden olabilir. Omurga üzerine binen yük daha fazla ise, omurları bir arada tutan yumuşak dokuların da etkilenmesi ile kırıklı çıkıklar meydana gelebilir.
Omurga kırıklarında korse, alçı, çeşitli çimentolama teknikleri ile kemik güçlendirme yapılabileceği gibi açık veya kapalı cerrahi de yapılabilir.
Bel fıtığı
Ağır kaldırma, uzun süre eğilerek çalışma veya aynı pozisyonda kalma, fazla kilo, uzun süren stres, çok doğum vb sebepler ile bel bölgesinde oluşan ani veya süreğen şiddetli zorlamalar sonucu omurlar arasındaki diskin koruyucu dış kısmının yırtılarak diskin yer değiştirmesi ve sinirleri sıkıştırması ile oluşur.
Fıtığın yerine ve tipine göre bel ağrısı veya bacak ağrısı daha ön planda olabilir. Hareket kabiliyetinde kısıtlanma, yürüme mesafesinde kısalma, oturmada güçlük çekme, idrarını tutamama ve iktidarsızlığa sebep olabilir.
Stres kırığı ve bel kayması
Alt bel bölgesinde artmış hareketlilik sonucu tekrarlayan mikrotravmalar ile spondilolizis adı verilen stres kırıkları gelişebilir. Uzun süre iyileşmeyen bu kırıklar gençlikte genellikle ağrılı iken, erişkin hayatta sorun yaratmayabilir.
Oluşan bu stres kırıkları nedeniyle bir üstteki omur alttakine göre öne doğru yer değiştirerek spondilolistezis adı verilen bel kaymasına sebep olabilir. Bel kayması stres kırıkları dışında başka nedenlerle de ortaya çıkabilir.
Lomber Dar kanal
Omurga içerisinden geçen omurilik bacaklara duyu ve kuvvet taşır. İdrar ve gaita tutmayı kontrol eder. Disk yüksekliğinin azalması, omurlar arası eklemlerin kemiklerinin, kapsüllerinin veya bağlarının kalınlaşması ve bel kayması gibi durumlar omuriliğin içinde geçtiği kanalın çapını daraltarak spinal stenoza, yani dar kanala sebep olabilir.
Tipik şikayet, belli mesafe yürüdükten sonra bacaklarda kuvvet veya his kaybı gelişmesi veya uyuşma karıncalanmalar şeklindedir. Öne eğilmek ve oturmak kanal çapını artırdığı için şikayetler azalabilir veya ortadan kalkabilir. Fakat belli mesafe yürüdükten sonra tekrar edecektir.
Enfeksiyonlar
Omurga enfeksiyonlarının %50-60’ı bel bölgesinde görülür. Sigara içme, beslenme bozuklukları, obezite, diyabet, HIV ve çeşitli kanserler omurga enfeksiyonu riskini artırır.
Bakteri, virüs ve mantarlar nedeniyle gelişebilir. Omurga kemikleri, diskler, dura adı verilen sinir zarları ve çevre dokular etkilenebilir.
Omurga enfeksiyonları, geçirilmiş omurga cerrahisi sonrasında da gelişebilir. Ameliyat sonrası erken veya geç dönemde yaradan devam eden akıntı olması, yara yerinde kızarıklık, hassasiyet olması ve ateş gibi bulgular olması omurga enfeksiyonun habercisi olabilir.
Tümörler
Kemik, yumuşak doku veya sinir kaynaklı olabilir. İyi veya kötü huylu olabilir. Birincil olarak omurga ve omuriliği oluşturan hücrelerden kaynaklanabileceği gibi, vücudun farklı yerindeki bir tümörden (meme, prostat vs.) sıçrayarak gelebilir ve bu durum metastaz olarak adlandırılır.
Yerine ve tipi göre, sadece tümörün kendisinin veya çevresindeki sağlam dokularla birlikte geniş olarak çıkartılması gerekebilir. Metalik implantlar ile sabitleme, kafes ve çimento kullanma da gerekli olabilir.
Kemik erimesi, romatizmal sorunlar, yansıyan ağrılar, stres ve çeşitli metabolik durumlar da bel ağrısı sebebi olabilirler.
Copyright © 2020 - TÜM HAKLARI SAKLIDIR
